RUS TAHTINDA TÜRK KÖKENLİ HÜKÜMDAR : BORİS GODUNOV

1551’de doğan Boris Godunov, 1330’da Altın Orda’dan Moskova’ya göç eden ve kendisine dönemin Moskova Knezi  1. İvan tarafından toprak bahşedilen Çet Mirza’nın soyundan geliyordu. Çet Mirza ve ailesi Çar’ın hizmetine de girmişti. 

 

Korkunç İvan döneminde Moskova’da ve Rus sarayında önemli görevlerde bulunan ve soylu bir aileye mensup olan Godunov, 1572’de Çar Korkunç İvan’ın adamı Malyukta Skuratov’un kızı ile evlendi ve iktidara giden yolda bir adım daha attı. 

  

 

 

 

 

1578’de kız kardeşi İrina’yı Korkunç İvan’ın oğlu Fyodor ile evlendirerek Ryurik Hanedanı ile olan akrabalık bağlarını güçlendirdi. Bundan sonra Godunov ve ailesi Rusya’da bir soylu unvanı olan “ Boyar “ unvanını aldılar.  

Çok kurnaz ve akıllı olması Rus edebiyatına bile konu olan Boris Godunov ( Boris Godunov, Puşkin) Rusya’da o kadar iyi konuma gelmişti ki 1584’te Çar Korkunç İvan’ın ölümü halka açıklayan yine kendisi olmuştu.  

 

 

1584’te babasının yerine tahta geçen yeni çar 1. Fyodor kronik hastalıklarından dolayı ve kendini dünya işlerinden çok dine yöneltmesinden dolayı iktidarda etkili olamadı. Bu yüzden ülkeyi Fyodor adına yönetme isteği Godunovlar ve diğer boyarları cezbediyordu. Tüm rakiplerini ve kendisine muhalif olan boyarları saf dışı bırakan Boris Godunov, Fyodor adına ülkeyi yönetmeye başlamıştı.  

Çar Fyodor 1598’de ölünce Ryurik soyu tükendiği için Rus tarihinde ilk defa Zemskiy Sobor ( Ülke Meclisi) tarafından seçimler yapıldı ve Boris Godunov Rus tarihinde ilk kez seçimle başa gelen Çar oldu. 

 

İktidarı döneminde Avrupalılaşma amacı güden Boris Godunov’un çok fazla muhalifi vardı ki Godunov  muhalif boyarlar arasında özellikle Rus kökenli olmamasından dolayı  “ Rus tahtını gasp etmekle” suçlanıyordu.  

İktidarı döneminde muhaliflerini ve rakiplerini sert şekilde bastıran Godunov,  

1598’de daha önceki yazımızda bahsettiğimiz eski Çar Simeon Bekbulatoviç’i de kendisine yeniden rakip olarak görerek onun tüm mal varlığına ve Tver Knezi unvanına el koyarak gözlerine mil çektirip Simonov Manastırı’na kapattırmıştı. 

 

 

 

 

 

Boris Godunov’un son iktidar yılında ilginç bir hadise oldu. 1605’te Rus tarihinde Düzmece Dimitri Vakası diye anılan Dimitri İsyanı çıktı. Korkunç İvan’ın küçük oğlu Dimitri olduğunu iddia eden bir adam ( Grigori Otrepyev) tahtta hak iddia ediyordu. Akdes Nimet Kurat, Vasili Kluçevski gibi tarihçiler bu isyanın muhalif boyarlar tarafından Godunov’u devirmek için çıkartıldığını söyler.  

Bu isyan devam ettiği sırada Çar Boris Godunov 23 Nisan 1605’te öldü. Moskova’daki Arkhangelskiy Katedrali’ne gömüldü. Yerine oğlu 2. Fyodor tahta çıksa da 2 ay sonra Haziran 1605’te Sahte Dimitri ordusuyla Moskova’ya girip iktidarı ele geçirdi ve 2. Fyodor ve annesini öldürtüp yeni çar oldu.  Bu şekilde Türk Kökenli iki çarın dönemi sona erdi.  

 

 

       

Vasili Kluçevski, A History of Russia. 

 

Prof. Dr. Akdes Nimet Kurat, Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar, TTK, Ankara, 2020, s. 191-209-210. 

 

Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu, Altın Orda ve Rusya, Ötüken, Ankara, 2016.  

 

Puşkin, Boris Godunov, Maarif Matbaası, İstanbul, 1943. 

 

https://www.youtube.com/watch?v=NbJkXftZ_pQ&ab_channel=Prof.Dr.%C4%B0lyasKemalo%C4%9Flu   

 

  https://en.wikipedia.org/wiki/Malyuta_Skuratov 

 

https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Dmitri 

 

https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Dmitri_isyan%C4%B1