Asimov ve Vakıf

Kesin doğum tarihi bilinmeyen Isaac Asimov resmi kayıtlara göre 20 Ocak 1920’de Rusya’da doğmuştu. 3 yaşına geldiğindeyse ailesiyle birlikte ABD’ye göç etmek zorunda kalmıştı. Asimov Columbia Üniversitesi’nden 1939’da mezun oldu ve kimya dalında doktorasını aynı üniversiteden aldı. Daha sonra Boston Üniversitesi’ne geçti. Burada 1979’da profesör oldu. Asimov okumak dışında öyküler yazmakla da meşguldü, 20 yaşından önce bilimkurgu öyküleri yazmaya başlamıştı. 21 yaşına geldiğinde ise genç bir bilim insanı ve yazar olarak Asimov, Edward Gibbon’ın yazdığı Roma İmparatorluğu’nun Gerileyiş ve Çöküş Tarihi’nden etkilenerek çağının çok ötesinde bir destan yazmaya başladı. Bilimkurgunun dönüm noktalarından olacak bu destanın adı “Vakıf”tı.

vakıf serisi ile ilgili görsel sonucu

Vakıf ilk olarak 8 kısa hikâye şeklinde Astounding Magazine dergisinde Mayıs 1942 ve Ocak 1950 ayları arasında yayınlanmıştı. İlk yayınlanan hikâyelerinden ilk dördü bir öncül hikâye ile birlikte toplanarak Gnome Press tarafından 1951 yılında Vakıf adında yayınlanmıştır. Kalan dört hikâye ise ikili ikili ayrı olarak yine Gnome tarafından Vakıf ve İmparatorluk (1952) ve İkinci Vakıf (1953), adları ile basılmış ve hâlen anılmakta olan Vakıf üçlemesi adını almıştır. Daha sonra 1981 yılında Asimov, yayıncısı tarafından “Vakıf”ın hikâyesini anlatan dördüncü bir kitabı yazması için ikna edilmiş ve ortaya önceki kitaplardaki olayları kronolojik olarak takip eden Vakıf’ın Sınırı (1982) kitabı çıkmıştır. Bu kitaptan dört yıl sonra ise Asimov adı Vakıf ve Dünya (1986) olan yeni bir ardıl kitap yayınlamıştır. Bu kitabı ise öncül kitaplar olan Vakıf Kurulurken (1988) ve Vakıf İleri (1993) izlemiştir. Ardıl ve öncül kitapların yazımı arasındaki iki yıllık sürede Asimov Vakıf serisini yazmış olduğu diğer seriler ile bağlamış ve tek bir hayali evren yaratmıştı.

Vakıf Serisi, Psikotarih biliminin öncüsü Hari Seldon’ın binlerce yıldır evreni yöneten Galaktik İmparatorluk’un çökeceğini söylemesiyle başlar. Hari Seldon’ın tahminlerine göre çöküş kaçınılmazdı ve bu çöküşün ardından 30 bin yıllık bir barbarlık dönemi başlayacaktı. Bu dönemi kısaltmak adına bir plan yaptı ve bu planı uygulamak için iki Vakıf kurdu; biri imparatorluğun sahip olduğu binlerce yıllık bilgiyi korumakla yükümlüydü, diğerinin ise ne yeri ne de amacı biliniyordu.

Vakıf Serisinde Asimov İmparatorlukların yükselişini ve çöküşünü, toplumun nasıl yönetilmesi gerektiğini, tarihin tahmin edilebilirliğini kendine has üslubuyla ve yarattığı evren aracılığıyla anlatmıştır. Vakıf Serisi muhteşem bir bilimkurgu eseri olmasının yanında tarihin sosyolojik bir incelemesidir aslında. Kendi yarattığı Galaktik İmparatorluk‘un üzerinden aslında tarihte var olmuş imparatorlukların yaşam süreçlerini, büyük imparatorlukların yıkımıyla beraber gelen kanın gövdeyi götürdüğü barbarlık dönemlerini ve en sonunda kurulan yeni imparatorlukları incelemiştir. Bu incelemenin ardından devletin en iyi nasıl yönetileceğine dair çıkarımlarda bulunmuştur. Vakıf Serisini dikkatli şekilde okuyanlar günümüzdeki politikalara ve devlet ilişkilerine dair izleri mutlaka görecektir.

asimov ile ilgili görsel sonucu

Asimov Vakıf Serisinin yanında efsanevi kariyeri boyunca, bilim kitaplarından Shakespeare’e ve tarih kitaplarına kadar çeşitli konularda 470’in üzerinde kitap yazdı. Yine de okurların favorileri Robot, Vakıf ve İmparatorluk adındaki bilimkurgu serileri oldu. The Science Fiction Writers of America tarafından bir Bilimkurgu Üstadı onuru bahşedilen Asimov, yaklaşık 50 yıl boyunca her yaşta okuru eğlendirip eğitti. Nisan 1992’de 72 yaşında vefat etti.