Kulak tıkanıklığı pek çok insanda görülebilen ve son derece rahatsızlık veren bir durumdur, işitme kalitesinin de azalmasına neden olur.
Çoğu zaman sebebi yalnızca kulak kanalının tıkanmasıdır ve çok büyük hastalıkların habercisi değildir.
Kulak tıkanıklığının belirtileri işitmede azalma, kulakta “tık tık” benzeri bir ses olması, kulakta uğultu ve rüzgar benzeri sesler, kulakta sıvı birikmiş gibi bir doluluk hissidir.
Kulak tıkanıklığının sebebi ise östaki borusunun normal bir şekilde açılıp kapanamaması ve buna bağlı olarak orta kulaktaki ve kulağın dışındaki basıncın dengelenememesidir.
Nasıl ki burnumuz sık sık tıkanabiliyorsa kulaklarımız da aynı şekilde tıkanabilir. Hem yetişkinlerde hem de çocuklarda kulak tıkanıklığı görülmektedir.
Kulak tıkanıklığının nedenleri genellikle östaki borusunda kulak kiri birikmesi, kulağa su kaçması, ortam basıncının değişmesi (özellikte uçakla yolculuk esnasında), sinüs enfeksiyonları, orta kulak enfeksiyonları ve alerjilerdir.
Kulak tıkanıklığı nasıl açılır?
Kulak tıkanıklığını çözmenin birden fazla yöntemi vardır. Bu sorunu ilaç ile tedavi edebileceğiniz gibi evde kendi yöntemlerinizle de tedavi edebilirsiniz. Ancak eğer enfeksiyondan şüpheleniyorsanız doktora gitmenizde fayda var.
Aşağıdaki yöntemler kulak kirini yumuşatarak kendiliğinden atılmasını ve kulağın rahatlamasını sağlar. Diğerleri ise basınç farkına bağlı olarak gelişen kulak tıkanıklığını açmanız için egzersizler önerir:
1) Valsava manevrası
Kulaktaki ağrıdan ve doluluk hissinden kurtulmak istiyorsanız Valsava manevrasını kolaylıkla uygulayabilirsiniz. Bunun için öncelikle ağzınızı kapatın ve burnunuzu parmaklarınızla kapatarak tıkayın, ardından nefes vermeye çalışın ve kulaklarınıza hava ile basınç yapın.
Doğru bir şekilde uygulandığında kulakta hafif bir tık sesi olacak ve östaki borusu açılacaktır. Ancak çok şiddetli bir şekilde nefes vermeye çalışmayın, nazik olun. Aksi takdirde kulak zarınıza zarar verebilirsiniz.
2) Zeytinyağı
Eğer kulak tıkanıklığı kulak kiri birikiminden kaynaklanıyorsa zeytinyağı kullanarak kulakların açılması sağlanabilir. Zeytinyağı kulak kirini yumuşatarak kolaylıkla dışarı atılmasına yardım eder. Bunun için az bir miktar süzme zeytinyağını hafif ısıtın.
Ilıdığı zaman bir damlalık yardımı ile iki damla zeytinyağını tıkalı kulağın içine damlatın. 10 dakika boyunca içeride kalmasını sağlayın, böylece kulak kiri yumuşayacaktır. Bunun için damlattıktan sonra diğer kulağınızın üzerine yatın ve 10 dakika geçince tıkalı kulağın üzerine yatarak hem zeytinyağının hem kulak kirinin çıkmasını sağlayın. Dilerseniz kulak pamuğu ile yalnızca kenarlarından nazikçe çekerek kulak kirini çıkarabilirsiniz.
3) Burun spreyi ve oral dekonjestanlar
Özellikle uçakla yolculuk yapacağınız zaman burun spreyi ve oral dekonjastanlar yani solunum yollarını açan ürünler kullanmak kulak tıkanıklığınızı açacaktır. Bunlar daha çok kulağın tıkanmasını önlemeye yönelik tedavilerdir. Eczanelerden reçetesiz olarak satın alınabilirler.
4) Mineral yağı
Zeytinyağı ile gerçekleştirdiğiniz işlemin aynısını mineral yağı ya da bebek yağı ile uygulayabilirsiniz. İki üç damla ılık mineral yağını kulağınıza damlatarak 10 dakika kadar bekleyin, ardından yağın ve kirin dışarı çıkması için kafanızı sallayın. Bunu günde iki kez yapmanız beş gün içerisinde kulağınızın açılmasını sağlayacaktır.
5) Sıcak kompres
Özellikle grip ve sinüs tıkanmalarında sıcak kompres yapmak en iyi ve en doğal tedavi yöntemlerinden biridir. Sıcak kompresin ısısı tıkanıklığın açılmasına yardım edecek, kulağı açıp ağrı hissini de dindirecektir.
Bunun için bir el havlusunu ılık suya daldırın, daha sonra havluyu iyice sıkarak süzün ve tıkalı kulağın üzerine koyun, 10 dakika kadar bekleyin. Böylece ağrı azalacak ve kulak kiri de yumuşayacaktır.
Dilerseniz bir sıcak su torbasını havluyla sararak da kulağınıza 10 dakika kadar yerleştirebilirsiniz.
6) Buhar
Grip gibi sebeplerden kaynaklanan kulak tıkanıklığının tedavisi için buhar solumak da en etkili yollardan biridir. Buhar mukusun incelmesini ve gevşemesini sağlar, bu da kulak tıkanıklığının açılmasına yardımcı olur, ayrıca kulak kirini de yumuşatır.
Buharlı kaynar suyu geniş bir kaseye koyun, içerisine birkaç damla çay ağacı yağı ya da lavanta yağı ekleyin. Yüzünüzü bir havlu ile sarın ve havlunun üzerinden suyun buharını soluyarak içinize çekin. Dilerseniz 10 dakikalığına sıcak bir duş almak da yardımcı olacaktır.
7) Hidrojen peroksit (Oksijenli su)
Kulak kiri birikiminden kaynaklanan tıkanıklık sorunu için hidrojen peroksit kullanmak da etkili bir yöntemdir. Bunun için %3’lük hidrojen peroksit gerekir. Damlalık ile iki damla oksijenli suyu tıkalı kulağa damlatın. Birkaç dakika içinde bir ses duyacaksınız. Bu ses durana dek bekleyin ya da 10 dakika kadar bekleyin. Daha sonra kafanızı sallayarak kulak kirinin ve oksijenli suyun dışarı çıkmasını sağlayın.
7) Reçetesiz satılan kulak damlaları
Eczanelerde kolaylıkla bulabileceğiniz bazı kulak damlaları kulak tıkanıklığının tedavisinde reçetesiz olarak kullanılmaktadır. Bu damlaları kutunun üzerinde ya da prospektüste verilen talimatlara uyarak dikkatli bir şekilde kullanabilirsiniz.
8) Esnemek
Esnemek de kulak tıkanıklığını açmak için etkili bir yoldur, özellikle de uçuşlar ve basınç farkları sebebiyle oluşan kulak tıkanıklıklarında son derece faydalıdır. Esneme hareketinin kendisi kulaktaki hava basıncını azaltır ve östaki borusuna açılan kasların harekete geçmesine yardımcı olur.
Kulağınızda tık sesi duyana dek esnemeye devam edin. Eğer ilk tık sesinden sonra kulağınız tamamen açılmadıysa ya da net duyamamaya devam ediyorsanız kulağınız tamamen açılana dek esnemeye devam edin.
9) Sakız çiğnemek
Eğer kulak tıkanıklığı ani hava basıncı değişiminden kaynaklı ise yani uçakla seyahat esnasında ya da yüksek bir yere çıkma esnasında gerçekleşiyorsa sakız çiğnemek etkili olacaktır.
Çiğneme hareketi östaki borusunun açılmasını sağlar, kulağınızdaki basıncı dengeleyerek kulak tıkanıklığını giderir. Eğer sakız çiğnedikten sonra da kulak tıkanıklığı ve ağrı devam ediyorsa bir kulak burun boğaz doktoruna muayene olmanızda fayda var.
10) Antihistaminler
Uçakla seyahat esnasında sürekli olarak kulağınız tıkanıyorsa, uçağa binmeden yarım saat kadar önce bir antihistamin (alerji önleyici ilaç) hap kullanmak size yardımcı olabilir. Antihistaminler kulakta şişmeye sebep olan maddeleri azaltarak kulağa daha rahat hava gitmesini sağlayacak ve kulak tıkanıklığını önleyecektir.
Kulak tıkanıklığı durumunda ne zaman doktora danışılmalıdır?
Her ne kadar bu durum evde tedavi edilebilse de bazı durumlarda bir sağlık uzmanından yardım almak kaçınılmazdır, zira bazı kulak tıkanıklıkları hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir.
Örneğin sinüs enfeksiyonları ve orta kulak enfeksiyonları doktor tedavisi gerektiren durumlardır ve doktorun yazdığı reçete rahatlamanıza yardımcı olacaktır. Doktora muayene olmadan önce belirtilerinizi bir gözden geçirmelisiniz.
Eğer aşağıdaki belirtilere sahipseniz bir sağlık uzmanına muayene olmalısınız:
- İşitmede zorluk ve işitme kaybı
- Baş dönmesi
- Kulak ağrısı
- Kulakta çınlama
- Kulakta akıntı
- Ateş
Bu belirtiler her zaman ciddi bir durumun habercisi olmayabilir ancak buna karar verecek kişi yine doktordur, bu sebeple sağlığınızı ihmal etmemek adına bir sağlık kurumunda muayene olmanız gerekmektedir.