Orta Asya’dan Gelen Bir Kültür: Osmanlı Mezar Taşları

Türk coğrafyasında veya Anadolu’da var olan mezar taşları Türk kültürü ve tarihi için önemli kanıtlardır. Orta Asya kültürünün devamı olarak da
Osmanlı mezar taşları gösterilir. Zamanında Selçuk devletinin etkisinde kalan Osmanlılar, ilerleme kat ettikleri sürece kendine özgü ürünler
vermeye başlamışlardır.

Osmanlı’da bölge bölge farklar olmasına rağmen genel manada mezar taşları kısmi olarak benzer şekilde yapılmıştır. Bu taşları; sandukalı ve
şahideli olarak iki farklı başlık altında inceleyebiliriz.
Sanduka, türbelerde görülen lahit tarzı mezarlardır. Şahideli mezarlar baş ve ayaktan oluşan ve sandukaya göre daha sade mezarlardır.

Kitabe mezarların tümünde bulunurdu. Ayetler, ölen kişinin mesleği ve ruhuna fatiha kısmı bu kitabelerde yazılıydı.
Kadın ve erkek mezarları birbirinden ayrı olarak bulunurdu. Kadınlar için daha çok çiçekler veya küpe gibi şeyler kullanılırdı.

Bitkisel bir motif olarak servi ağacı kullanılır. Bununda en büyük sebebi Türk mitinde servi ağacı hayat ağacının bir devamı olarak görülmesidir.
Mezar taşlarının elif harfine benzemesi de Allah’ ın birliğine bir atıfta bulunmasından dolayıdır.

17.yy ile birlikte değişen dünya düzeni ile birlikte mezar taşları da değişim göstermiştir. Bu tarihten sonra batı kültürünün etkileri
görülmeye başlamıştır. Artık mezar taşları barok ve rokoko tarzı ile süslenmeye başlanılmıştır.
2. Mahmut sarık kullanımını yasakladığı için artık mezar taşlarında sarık yerine fes kullanılmaya başlanmıştır.