Osmanlı Devleti’nin zamanında kullanılan bu ölçü birimi, boyut olarak 65 santimetreye denk gelmektedir. Kelime kökü olarak Farsçadan gelen endaze kelimesi, “endahten” denilen kelimeden mastarla birlikte türetilen “endaz”( anlamı atmak ve ölçmektir) kelimesinin bitimine “-ha” ilavesinin eklenmesiyle oluşturulmuş ve “küçük arşın” anlamını taşıyarak kullanışmıştır. Bunun dışında Arapçada da “geometri” anlamına gelen endaze, “mühendis” kelimesinin de kökü olan “hendese” kelimesiyle ilişkili olarak türetilen bir kelimedir. Osmanlı döneminde Osmanlı’nın haricinde başak çoğu devlette de uzunluk birimi olarak kullanılan endaze, Atatürk’ün getirdiği yenilikler ve devrimler sonrasında 1 Nisan 1931 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır.
Endazeden sonra hala günümüzde de kullandığımız “metre” uzunluğu kullanıma sokulmuştur. Endaze de metrenin alt uzunluk ölçülerinden biri olarak kalmış ve bazı durumlarda arşınla birlikte kullanılan bir ölçü birimi olma konumundadır. Bunun dışında Türkçe’de daha çok eski Türkçe kullanıldığı zamanlarda yazarların anlatımlarında mübalağa sanatı (abartma sanatı olarak da bilinmektedir) kullanma ihtiyaçlarında yerine göre kullanılan bir mecaz anlatım olarak metinlerde yer alabilmekteydi. Örneğin; Attila İlhan’ın ” Birader, bir ağızlık kullanıyor; asgari bir endaze boyunda” cümlesinde endaze kelimesi kullanılarak ağızlığın boyunun anormal derecede uzun ve abartı bir boyutta olduğu belirtilmeye çalışılmıştır.